Yazılar

Seyit Onbaşı

Çanakkale Boğaz Muharebesi’nin en önemli isimlerden birisi hiç şüphesiz Rumeli Mecidiye Tabyası’ndan görevli Seyit Onbaşı’dır. Görev yaptığı topun vinç kolunun bozulması nedeniyle, tabyasındaki ağır toplardan kaldırarak işlemez hale gelen topunun atışını devam ettirmişti. Seyit Onbaşı, 1936 yılında kendisi ile yapılan mülakatta 18 Mart 1915 tarihini şöyle anlatmıştır:

“Düşman gemileri güdük ayın (şubat) son günlerinde bir yol Boğaz’ı zorlamış ve boyun ölçüsünü almıştı. 5 Mart (18 Mart 1915) günü idi. Ben Kilitbahir Mecidiyesindeki uzun 24’lüklerin üçüncü topunda idim. Ortalık yeni ağarıyordu. Tarassutlar boğazın ağzında düşman gemilerinin bugün fazlalaşmakta olduğunu kumandana bildiriyordu. Bizim her şeyimiz tekmildi. Tam saat sekizde boğaz tarafından doğru bir gümbürtü koptu amma bu evvelkilerine benzemiyordu. Düşman bu sefer çok şiddetli ateş açmıştı. Biz de mukabele ediyorduk. Bir aralık toz duman içinde kaldık. Ortalık azıcık yatışınca ne oldu ki diye bakındım. 38‘lik bir düşman mermisi bizi biraz körlemiş. Büyük bir çukur açarak sağa sola zarar yapmıştı. Topun mataforası kırılmış, ihtiyat mermi yolunda bozmuştu. Asıl yok sağlamdı. Yalnız toprak altına kalmıştı. Topumuza çok şükür bir zarar olmamıştı.  Hemen yolu temizledik. Toprak altında kalan çavuşumuzu kurtardık amma ondan ümit kalmamıştı. Sade soluyordu o kadar. Onu hemen geriye gönderdik. Bu sırada kumandan bir kırılan matafora koluna, bir de boğaza doğru bakıyordu. Bende baktım. Boğaza doğru. Ne göreyim, düşman gemileri ağır ağır içeriye girmiyor mu? Hemen geriye fırlayarak araba üzerinde duran koca merminin başında boyunlarını bükmüş bakmakta olan arkadaşları araladım. Bir kere mermiyi kucaklayacak oldum, yağlı olduğundan elimden kaydı.  Elimi biraz toplayarak bir dizimi yere koydum ve mermiyi sırtladım. Kendimi topun ağzında buldum. Merdivenleri ilk defa nasıl çıktığımı hatırlamıyorum. Gene aşağıya atlayarak 2., 3., 4., mermileri sıra ile taşımaya başladım. Kısa bir zaman sustuktan sonra aslan topumuz gene gürlemeye başlamıştı. 4. Mermiyi attıktan sonra idi.

Cumhuriyet Gazetesi

Ezineli Yahya Çavuş

“Askerimizle başındaki 10 bölük ikmal efradından Ezineli Yahya Çavuş’un cesaret ve besaleti sayesindemezkûr koy sahili boydan boya düşman cesetleriyle dolmuştu. Yahya Çavuş kahraman olduğu kadar sebat ve metanı maiyetinde icrayı nüfuzu sayesinde mangaları efradı ile birlikte müteaddit ve dehşetli bombardımana karşı akşama kadar sebat ile düşmanın yüzlerce askerini öldürdü. İkindinden sonra Ertuğrul Koyu’nu yandan döven bu dört mangalık siperin manevi lüzumlu olduğuna düşman tarafından kanaati kamile hasıl olmuş olmalı ki düşmanın bir kısmın donanması oraya ateş açtı ve mezkûr siperleri dümdüz etti. Kahraman Yahya Çavuş berhayat neferleri ile o siperlerden başka cihete atladı ve düşmanın ihracatına mâni olmak için ateşine de devam etti ne çare ki Tekke Koyu’ndan çıkan düşman kuvveti Aytepe’yi aldıktan sonra Ertuğrul Tabyasını arkadan sardığı haberi Yahya Çavuş’a geldi. Kahraman Yahya Çavuş tahtı kumandasında bulunan takımın bakiyesiyle bu yeni düşmana doğru ilerledi ve süngüleri taktırdı fakat kendisine haber varmazdan evvel oradaki manga efradından dördü şehit, ikisi mecruh olması üzerine düşman makinalı tüfeği kurmuştu. Yahya Çavuş’u makinalı tüfek ateşiyle karşıladı ortalık kararmıştı. Bir tabur kadar iş gören Yahya Çavuş mahcup bir vaziyetle harap kalesinde bölük kumandanına iltihak etmeğe mecbur oldu. Ertuğrul Koyu’nu 12 saat müdafaa ettikten ve her türlü ateşe dayandıktan ve siperleri dümdüz olarak arkası alındıktan sonra mevkiinden ayrıldı…”

Mehmet Fasih Bey, Kanlısırt Günlüğü, Mehmet Fasih Bey’in Çanakkale Anıları, Yay. Haz. Murat ÇULCU, İstanbul: Arba Yayınları, 1997.

ATATÜRK CEPHEDE NELER YAŞADI?

ATATÜRK CEPHEDE NELER YAŞADI?

Tarih 25 Nisan 1915, Müttefiklerin Arıburnu bölgesinde Anzak koyuna asker çıkardıkları haberini alan Yarbay Mustafa Kemal, önce Komutanlarına ulaşmayı denedi, onlara ulaşamayınca hiç emir beklemeden ve vakit kaybetmeden kendi inisiyatifi ile harekete geçti. Bir dağ bataryası ile sıhhiye bölüğünü yanına alıp Kocaçimentepe bölgesine doğru ilerledi. Bundan sonrasını kendisinden dinleyelim:
“Şimdi burada tesadüf ettiğimiz sahne çok enteresan bir sahnedir. Olayın en mühim anı bence budur. Bu esnada Conkbayırı’nın güneyindeki 261 rakımlı tepeden sahilin gözetlemesinde görevli bulunan bir müfreze eratının Conkbayırı’na doğru koşmakta olduğunu gördüm. Size şu karşılıklı konuşmayı aynen ifade edeceğim!
Şahsen bu eratın önüne çıkarak:
– Niçin kaçıyorsunuz? Dedim.
– Efendim, düşman! Dediler.
– Nerede?
– İşte, diye 261 rakımlı tepeyi gösterdiler.
Hakikatte düşmanın bir avcı hattı 261 rakımlı tepeye yaklaştı ve serbestlik içinde ileriye doğru yürüyordu. Şimdi vaziyeti düşünün, Ben kuvvetlerimi bıraktım, erat on dakika istirahat etsin diye. Düşman da bu tepeye gelmiş… Demek ki düşman bana benim askerimden daha yakın! Ve düşman benim bulunduğum yere gelse kuvvetlerim pek fena bir vaziyette yakalanmış olacaktı. O zaman artık bunu bilmiyordum, bir mantık düşüncesi ile midir, yoksa içimden gelen tabii bir duygu ile midir bilmiyorum;
Kaçan erata:
– Düşmandan kaçılmaz dedim.
– “Cephanemiz kalmadı” dediler.
– Cephaneniz yoksa süngünüz var, dedim.
Ve bağırarak bunlara süngü taktırdım ve yere yatırdım. Aynı zamanda Conkbayırına doğru ilerlemekte olan 57. piyade alayı ile dağ bataryasının yetişebilen eratın marş marşla bulunduğum yere gelmeleri için yanımdaki emir subayını geriye gönderdim. Bu erat süngü takıp yere yatınca düşman erleri de yere yattı. Kazandığımız an bu andır.”
Bu olaydan az sonra 57. alay da yetişmişti. Albay Mustafa Kemal: “Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde yerimizi başka kuvvetlerimiz ve kumandanlarımız alacaktır.” sözlerini yine bu noktada söyleyecektir.

Çanakkale Günlük Gezi Tur Rehberi-Kılavuzu